Diyarbakır’ın Alipaşa Mahallesi’nde, cemaati bulunmadığı için zamanla tahrip olan ve 6 Şubat 2023’teki Kahramanmaraş merkezli depremlerde de hasar gören, mülkiyeti Surp Giragos Ermeni Kilisesi Vakfına ait kilisede restorasyon çalışmasının başlatılması dolayısıyla program düzenlendi.

Programa katılan Türkiye Ermenileri Patriği Sahak Maşalyan, tarihi kilisede incelemede bulunarak, dua etti. Diyarbakır Rölöve ve Anıtlar Müdürü Cemil Koç, programda yaptığı konuşmada, kilisenin uzun zaman çeşitli kurumlar tarafından farklı amaçlarla kullanıldığını söyledi.

Koç, kiliseyi tekrar ihya edip ayağa kaldırmak için Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Valiliğin ilk adımı attığını belirtti. Çalışmalarını 2011’de başlattıkları restorasyon projesinin 2022’de onaylandığını dile getiren Koç, “Bugün Bakanlığımızın 5 milyon liralık hibe desteğiyle restorasyonun ilk adımını atmış ve ilk taşını koymuş olduk.” dedi.

Koç, kilisenin Diyarbakır kültürü ve turizmine tekrar kazandırılması için üzerlerine düşen her türlü katkıyı sunmaya devam edeceklerini vurgulayarak, “Müdürlük olarak bütün aşamalarda yer alacağız. Bu konuda bize düşen her türlü sorumluluğu Bakanlık ve kentin yerel birimleri olarak sürdürme sözünü veriyoruz. Zaten bunu da gerçekleştiriyoruz.” diye konuştu.

Maşalyan da kilisenin 500 yılı aşkın süredir burada olduğunu söyledi. Kilisenin terk edildiği için metruk hale geldiğini anlatan Maşalyan, şöyle konuştu:

“Kilisenin bu halde olması bizim için yürek acısıydı. Diyarbakırlılar için övünelecek bir şey değildi. Eski zamanlarda bir medeniyetin kalitesi ve büyüklüğü, mabetlerinin ya da kabirlerinin güzelliğiyle ölçülürdü. Onun için piramitlerden başlayarak her ulus kendi inancına göre en büyük mabetleri yapmaya çalışmış. Nasıl ki ayakta duran Surp Giragos Kilisemiz, Orta Doğu’daki en büyük Ermeni kilisesi olma vasfını sürdürmekteyse, bu kilisenin de ondan aşağı kalır yanı yok.”

Maşalyan, Diyarbakır’a her gelişlerinde yetkililerde bu kilisenin ayağa kaldırılması, yeniden ihya edilmesine yönelik kaygıyı ve çabayı gördüklerini kaydetti.

Kilisenin yeniden ayağa kaldırılması için yürütülen çalışmaların uzun zamandır sürdüğünü belirten Maşalyan, şu ifadeleri kullandı:

“Valilik tarafından gerekli planlamalar yapıldıktan sonra Kültür ve Turizm Bakanlığının ayırdığı ödenekle bu çalışmaya başlayabiliyoruz. Buradan Sayın Bakanımız Mehmet Nuri Ersoy’a ve bakanlık çalışanlarına teşekkürlerimizi sunmak istiyoruz. Her işin en zor kısmı başlamaktır. Bu işi başlatıyoruz. Burada mahalli idarelerin yapının tamamlanmasına ilişkin yardımlarını rica ediyoruz. Bizler de elimizden geleni yapacağız. İnşallah birkaç sene sonra bir araya geldiğimizde başka bir tabloyla karşılaşırız. Bu, ülkemiz ve Diyarbakır için bir yüz akı, bir anıtın tekrar ortaya çıkmasıyla taçlanacak bir çalışma olacak. Bugün bu anlamda tarihi bir gün.”

Surp Giragos Ermeni Kilisesi Vakfı Başkanı Ergün Ayık da kiliseyi restore etmek için Valiliğin de desteğiyle projeler geliştirdiklerini ve bugün restorasyon için ilk adımı attıklarını anlatarak, “Bu ilk adımı attıktan sonra buranın geleceği için hem yerel yönetim hem Valiliğimiz hem de bakanlıklarımız ve akabinde yurt içi ve yurt dışı cemaatlerimiz ve hayırseverlerden toplayacağımız finansmanla burayı inşallah sonlandıracağız.” dedi.

Ayık, restorasyondan sonra kilise alanına 8 misafirhane, konferans salonu, papazevi ve 3 atölye yapılacağını bildirdi.